پایگاه تحلیلی الوقت - شهر اسلام آباد، پایتخت پاکستان روز گذشته یک مهمان ویژه داشت: دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران. دکتر علی لاریجانی از روز سه شنبه مهمان پاکستانیها بوده است. علی لاریجانی و اعضای هیات همراه در بدو ورود به پاکستان در محل دیدار از سوی سناتور «محمد اسحاق دار»، معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان مورد استقبال قرار گرفتند و اولین جلسه کاری لاریجانی در اسلامآباد در دیدار وی با وزیر امور خارجه پاکستان آغاز شد. وزیر امور خارجه پاکستان در سخنان آغازین خود انتصاب علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی را به وی تبریک گفت و با تاکید بر اهمیت روابط برادرانه ایران و پاکستان به دیدارهای اخیرش با وزیر امور خارجه ایران و دیگر مسئولان بلندپایه دو کشور اشاره داشت.
آخرین بازدید علی لاریجانی از پاکستان ۸ سال پیش (اوایل دیماه ۱۳۹۶) صورت گرفته بود که وی در مقام ریاست مجلس شورای اسلامی برای شرکت در کنفرانس روسای مجالس ۶ کشور به اسلامآباد سفر کرده بود. با این حال بسیاری از ناظران اکنون به اهدف سیاسی و امنیتی سفر دبیرشواری عالی امنیت ملی ایران به پاکستان توجه دارند و سفر لاریجانی به اسلام آباد را در چند بعد مورد توجه قرار دادهاند.
پیوند امنیتی و سیاسی تهران-اسلام آباد
ایران و پاکستان از نظر سیاسی به یکدیگر نزدیک اند و نمونه این نزدیکی را در محکومیت تجاوز ۱۲ رژیم صهیونیستی از سوی اسلام آباد میتوان دید. رئیس مجلس ملی پاکستان هم محکومیت تجاوز اسرائیل به ایران را «نشاندهنده پیوند عمیق میان ملتهای دو کشور» توصیف کرده است. دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران همچنین پیش از عزیمت به اسلامآباد در حساب کاربری خود در شبکه ایکس تاکید کرده بود: ایرانیان فراموش نمیکنند که در جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران، ملت پاکستان در کنار ملت ایران ایستادند.
طرف پاکستانی نیز بر گسترش و تعمیق روابط امنیتی و سیاسی با ایران تاکید دارد، تا جایی که «شهباز شریف»، نخستوزیر پاکستان، در دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران بر تعهد اسلامآباد به همکاری نزدیک و تنگاتنگ با تهران تأکید کرد. در بیانیهای که از سوی دفتر نخستوزیری پاکستان منتشر شد، شهباز شریف از مواضع اصولی ایران در قبال مسائل منطقهای قدردانی کرده و با استقبال از دبیر شورای عالی ایران، خواستار تعمیق روابط تاریخی و برادرانه دو کشور در زمینههای مختلف شده است.
ائتلاف سه جانبه تهران، ریاض، اسلام آباد
به تازگی نیز یک پیمان دفاعی مهم میان پاکستان و عربستان سعودی به امضا رسیده که ایران از آن استقبال کرده است. لاریجانی نیز در دیدار خود با مقامات پاکستانی تاکید کرد که این تفاهم دفاعی سهجانبه ایران، پاکستان و عربستان «میتواند نقش مهمی در تقویت امنیت منطقهای ایفا کند.» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران همچنین در بدو ورود به اسلامآباد طی گفت وگو با خبرنگاران با تاکید بر جایگاه مهم پاکستان در منطقه گفت که همکاریهای تهران و اسلامآباد در حوزههای مختلف به آرامش و صلح در منطقه کمک می کند.
خبرگزاری لبنانی المیادین هم با اشاره به سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اعلام کرد که هدف اصلی سفر علی لاریجانی به اسلام آباد، نه یک دیدار تشریفاتی، بلکه زمینه سازی برای یک ائتلاف راهبردی میان ایران و پاکستان و سپس گسترش مسیر آن به عربستان است. این را نیز باید در نظر داشت که سفر علی لاریجانی به اسلامآباد در شرایطی صورت گرفته که همزمان با او، یک هیات بلندپایه از ارتش عربستان نیز در اسلام آباد حضور داشتهاند و این همزمانی گمانهزنیها درباره ائتلاف سه جانبه تهران، ریاض و اسلام آباد را تقویت میکند.
نیاز متقابل پاکستان و ایران
واقعیت این است که پاکستان این روزها در رقابتی نفسگیر با هند و تنش با طالبان در افغانستان قرار دارد. در این وضعیت ائتلافهای منطقهای و گره زدن آنها به ائتلافهای بزرگتر شاید بخشی از تلاش پاکستان برای عبور از چالشهای منطقهای خود باشد و ایران به عنوان یک همسایه نظامی قدرتمند و متحد با چین، میتواند موازنه منطقهای را به نفع پاکستان در برابر هند سنگین کند.
در عین حال، برای ایران نیز جلب همکاری پاکستان برای مبارزه با گروههای تروریستی در مناطق مرزی مشترک یک اولویت مهم و معنا دار به شمار میرود. برای تهران بسیار مهم است که در زمانی که درگیر دفع تهدید صهیونیستهاست، نسبت به مرزهای شرقی و زیرنظر گرفتن گروهکهای تروریستی مسلح در مرز با پاکستان اطمینان خاطر بیشتری نسبت به همسایه شرقی داشته باشد و از این رو بخشی از اهداف سفر مقام ارشد ایرانی به پاکستان در چارچوب همکاری برای مبارزه علیه گروهکهای تروریستی در مرز مشترک ارزیابی میشود.
دشمن مشترک
البته که آن چه ائتلاف ایران و پاکستان را بیش از گذشته تقویت و نزدیک میکند، دشمنی مشترک به نام تل آویو در برابر هر دو کشور است. هم ایران و هم پاکستان در بهار و تابستان امسال یک جنگ چندروزه را پشت سر گذاشتند و هر دو هم پیروز از این جنگ بیرون آمدند، اما جالب آن جاست که در هر دو جنگ، یک دشمن مشترک بنام رژیم صهیونیستی وجود دارد.
در جریان جنگ اخیر هند در کشمیر علیه پاکستان که در بهار امسال رخ داد، رژیم صهیونیستی به عنوان حامی و متحد دهلی نو ظاهر شد و تلاش کرد تا یک پیروزی نظامی را برای مودی رقم بزند، چون نخست وزیر هند طی چند سال گذشته به تل آویو بسیار نزدیک بوده است. صهیونیستها همچنین چند هفته پس از حمله هند به پاکستان، به ایران حمله کردند، هرچند آنها در جنگ علیه ایران نیز نتوانستند به اهداف خود برای براندازی جمهوری اسلامی دست یابند.
بنابراین در یک فضای امنیتی مشترک در منطقه، هر دو طرف ایرانی و پاکستانی نیازمند همافزایی هستند، چرا که میدانند هر دو با دشمنی مشترک به نام تل آویو مواجه هستند و بهترین روش مواجه با این دشمن مشترک نیز ائتلاف و اتحاد تهران و اسلام آباد به عنوان دو کشور بزرگ و مهم جهان اسلام در برابر دشمنان است.
